Khi trẻ bị kích động, đa phần người lớn hỏi tôi, “Samantha, tôi làm sao để xoa dịu hành vi thách thức của chúng?”

Sau mười lăm năm làm việc với gia đình có trẻ em căng thẳng cảm xúc, tôi nhận thấy rằng:

Trước tiên chúng ta phải hiểu điều gì đang xảy ra dưới những hành vi thách thức của chúng.

Chúng ta cần hiểu về khoa học não bộ.

Chúng ta cần nhận ra rằng một số cách mà người lớn chúng ta phản ứng với các trẻ căng thẳng có thể đổ thêm dầu vào lửa.

Và chúng ta cần “nhìn” trẻ tách rời khỏi các hành vi mà chúng ta không thích. Từ đó chúng ta tìm cách đáp ứng các nhu cầu mà trẻ đang kêu gào (đôi khi đúng cả nghĩa đen) để được quan tâm, yêu thương và phản ứng tích cực.

Đây không phải khoa học chính xác. Nhưng trong công việc với hàng trăm gia đình và chuyên gia dịch vụ gia đình, tôi nhận thấy rằng khi người lớn chúng ta cởi mở và tò mò về những gì đằng sau các hành vi thách thức, điều đó sẽ tạo ra những bước đột phá đáng tin cậy. Rồi tự nhiên, chúng ta nhận thấy ít hành vi chống đối hơn. Ít bùng nổ hơn. Bớt lo lắng hơn.

Có thể bạn là một chuyên gia đang tìm cách thu hút phụ huynh bằng những cách giao tiếp mới. Có thể bạn là cha mẹ của một đứa trẻ căng thẳng cảm xúc. Tôi rất vinh dự khi bạn đang đọc  điều này.

Nó cho tôi biết rằng bạn quan tâm. Rằng bạn có hy vọng mọi thứ có thể khác so với hiện tại. Và bạn đã sẵn sàng cho thử thách (ngay cả khi có một số ngày bạn muốn trốn khỏi thế giới!).

Bây giờ chúng ta hãy xắn tay áo lên và nói về những gì hiệu quả.

Lý do đầu tiên khiến trẻ căng thẳng cảm xúc?

“Lửa trong não”

Hãy hình dung bộ não như một ngôi nhà hai tầng. Ở tầng dưới là sự sống còn bản năng, an toàn và đề phòng nguy hiểm. Ở tầng trên là tự chủ và đưa ra quyết định đúng đắn.

>> Khi một đứa trẻ có bộ não cường độ cao cảm thấy mất kiểm soát, không an toàn hoặc bị đe dọa, chúng sẽ hoạt động từ “tầng dưới” của não. Điều này làm giải phóng các hóa chất gây căng thẳng và, về mặt sinh lý, nó sẽ ngăn chặn khả năng tự kiểm soát và đưa ra quyết định đúng đắn.

Ví dụ, bạn có thể đã yêu cầu một đứa trẻ căng thẳng về cảm xúc buộc dây giày. Nhưng sau đó nó phản ứng mạnh, như thể bạn là một con gấu đang gầm gừ và đuổi theo nó! Phản ứng của nó dường như không phù hợp với hoàn cảnh. Rất có thể, đó là bởi vì trong thời điểm đó, nó không ở “tầng trên của não bộ.” Và không một lời la mắng, chỉnh sửa hay kỷ luật nào ở thời điểm đó có thể làm nó lên tầng trên được.

Một tin tốt là bộ não của chúng ta có thể thay đổi. Ngay cả trẻ nhỏ cũng có thể dừng lại và suy nghĩ thay vì hành động hay đả kích. Và khi chúng ta thay đổi hành vi của mình và phản ứng theo những cách mới, nó thực sự thay đổi hệ thống bên trong cả hai tầng bộ não của chúng ta.

Có phải bạn đang tiếp lửa… hay làm dịu nó?

Khi có ngọn lửa trong não một đứa trẻ căng thẳng cảm xúc, người lớn đổ thêm dầu vào mà không hề hay biết.

Tại sao? Là vì kết nối thần kinh trong não của chúng. Những đứa trẻ căng thẳng cần thêm hai thứ nhiều hơn so với chúng ta.

Chúng cần cảm thấy bình tĩnh.
Và chúng cần cảm thấy an toàn.
Và chúng cần bạn, người lớn, là người dẫn chúng đến sự bình tĩnh và an toàn.

–> Hãy tự hỏi bản thân: “ngọn lửa” trông như thế nào với con bạn?
–> Trong những khoảnh khắc nảy lửa đó, phản ứng của bạn có giúp con bạn cảm thấy bình tĩnh và an toàn không?

Thêm 10 lý do khác khiến trẻ căng thẳng cảm xúc bị kích động

1. Đánh lửa với lửa

– Khi bạn đối đầu với cường độ cảm xúc của trẻ bằng cường độ của mình, điều này sẽ gây ra tranh giành kiểm soát.

2. Bắt đầu một câu bằng “không” hoặc tên của con bạn

– Điều này thường gây ra phản ứng căng thẳng. Trẻ càng trở nên kích động hơn hoặc có thể khép kín hoàn toàn vì thật mệt mỏi khi bị gọi là “trẻ hư”.

3. Điều chỉnh quá mức ở thời điểm nóng

– Khi có lửa trong não,  trẻ sẽ mất khả năng hiểu được những lựa chọn tốt. Chúng không thể nghe thấy lợi ích từ sự giảng giải của bạn cho đến khi chúng bình tĩnh lại.

4. Lời mỉa mai và hạ thấp

– Câu nói ” Mẹ mong đợi điều này từ một đứa trẻ. Con không phải là đứa trẻ à?” không phải là một cách tốt để giúp trẻ cảm thấy an toàn, được yêu thương hay bình tĩnh.

5. Đuổi trẻ ra khỏi phòng

– Những đứa trẻ căng thẳng cảm xúc có nhu cầu được kiểm soát. Vì vậy, việc ép chúng rời xa bạn sẽ khiến chúng cảm thấy thiếu yên tâm hơn. Điều đó còn tăng khả năng chúng sẽ làm thế với bạn sau đó.

6. Cấu trúc, quy tắc và kỷ luật không nhất quán

– Những đứa trẻ mất kiểm soát và căng thẳng cần sự an toàn của nhịp sống hàng ngày, các quy tắc và kỷ luật nhất quán.

7. Đường, caffein và thực phẩm chế biến sẵn

– Những đứa trẻ căng thẳng cảm xúc có xu hướng nhạy cảm hơn với các loại thực phẩm kích thích và các thành phần nhân tạo.

8. Những tác nhân gây căng thẳng trong cuộc sống

– Có những tình huống như…

• Mất việc làm.
• Có em bé.
• Chuyển trường.
• Xung đột trong hôn nhân.

… đem đến những cảm xúc cao độ mà con bạn cảm nhận được hay không?

9. Thời gian sử dụng màn hình đầu tiên vào buổi sáng hoặc hai giờ trước khi đi ngủ

– Màn hình nhấp nháy nhanh kích thích phản ứng “chiến đấu hoặc bỏ chạy” trong não của trẻ. Điều này khiến con khó chú ý, cư xử bình tĩnh và làm theo chỉ dẫn.

10. Đặt câu hỏi có / không khi bạn mong đợi sự hợp tác đầy đủ

– Khi bạn đưa ra yêu cầu, hãy nói đừng hỏi. Nói “đã đến lúc con làm __ nhé” sẽ hiệu quả hơn là hỏi “con đã sẵn sàng __ chưa?”

– Samantha Moe – Thạc sĩ về Rối loạn Giao tiếp của Đại học Minnesota

– Gánh Xiếc biên dịch –